Jednym z pierwszych pytań jakie zada sobie nowy fan boksu, albo taki, który już trochę ogląda ten sport, ale jeszcze jest w początkowej fazie swojego zainteresowania: "No dobra, to kto jest w tym boksie najlepszy?"
Jeżeli tak postawione pytanie trafi do uszu wytrawnego fana bosku, to odpowiedź może się okazać bardziej skomplikowana niż opisanie procesów górotwórczych w okresie orogenezy alpejskiej. Poniżej spróbujemy w przystępny sposób wyjaśnić wszelkie zawiłości odpowiedzi na to - wydawałoby się - proste pytanie.
Kto jest mistrzem świata w boksie zawodowym? Kto "rozdaje" tytuły mistrza świata w boksie zawodowym i na jakiej podstawie?
Jest wielu takich mistrzów i to o różnym "poziomie" mistrzostwa. Dlaczego? Ponieważ, podobnie jak przemysł filmowy, boks jest sportem subiektywnym. Tylko w boksie możemy mieć zwycięzcę, który tak naprawdę nim nie był. W innych sportach jest to raczej trudne do wytłumaczenia. Raczej nie trafisz na mecz piłki nożnej, w którym wynik jednoznacznie wskazuje zwycięzcę, a mimo to ta drużyna przegra (poza patologicznymi wypadkami, jak błędy proceduralne, czy inne sytuacje nie wynikające ze sportowej rywalizacji). Ludzie będą się spierać, która drużyna "lepiej się prezentowała" - lepiej podawała, miała większe posiadanie piłki, etc., ale na końcu wygranym jest ten, kto strzelił "o jedną bramkę więcej" (jak zwykł był mawiać legendarny trener polskiej kadry Kazimierz Górski).
Prześledźmy różne tytuły mistrza świata w boksie. Tytuły są przyznawane przez organizacje sankcjonujące walki bokserski. Ciało sankcjonujące jest w zasadzie organizacją, która tworzy tytuł (lub kilka) i oferuje go mistrzowi lub najlepszemu pretendentowi. Organizacje te tworzą one własne rankingi bokserów i nominują pretendentów do tytułu w oparciu o własny system tworzenia takiej drabinki / listy. Jak takie rankingi są opracowywane? Bywa z tym różnie - raz generuje go algorytm komputerowy na podstawie różnych parametrów boksera, innym razem będą to opinie ekspertów, a czasami rankingi sprawiają wrażenie, jakby pijani działacze rzucali rzutkami do zdjęć bokserów zawieszonych na ścianie i na tej podstawie ustalali kolejność.
Gdybyśmy mieli porównać do czegoś boks zawodowy, to przyznawanie tytułów w nim czasami jest bardzo zbliżone do rozdawania nagród w przemyśle filmowym. Ciała sankcjonujące w w przypadku nagród filmowych to Screen Actors Guild, Producers Guild, Writers Guild, Babysitters Club, Złote Globy, Oscary, itp. Podobnie jak w przemyśle filmowym, wszystkie nagrody są subiektywne, a to kto na końcu będzie mógł wygłosić mowę końcową odbierając statuetkę jest nie tylko związane z jakością występów w poszczególnych rolach, ale też z zakulisowymi działaniami menadżerów gwiazd.
Jasne, że nie jest to uczciwe ani nawet uzasadnione, ale tak to działa. Film taki jak "Wilk z Wall Street" mógłby nosić tytuł "Najlepszego Filmu" z 3 różnych organizacji (powiedzmy Producenci, Scenarzyści i Oscary), ale ponieważ Złote Globy nie uznają filmów, które zdobyły nagrody od innych organów sankcjonujących, ich mistrzem jest "American Hustle", a Screen Actors Guild preferował "12 Years a Slave". Bokserski przykład tego zjawiska miał / ma miejsce w dywizji super koguciej, gdzie Guillermo Rigondeaux posiada tytuł WBA i WBO i jest uznawany za prawdziwego, legalnego mistrza tej dywizji / kategorii wagowej. Jednak część WBC korony wagi super koguciej należy do Leo Santa Cruza, a z kolei IBF do Kiko Martineza.
Skoro już o tym wspomnieliśmy, przyjrzyjmy się różnym organom sankcjonującym:
WBC (World Boxing Council): World Boxing Council z siedzibą w Meksyku została utworzona w 1963 roku. WBC była proaktywna w dokonywaniu zmian w sporcie, w tym nakazała, aby walka o tytuł mistrzowski trwała 12 rund, a nie tradycyjne 15. Nastąpiło to po tragicznej śmierci Duk Koo Kima w walce z Rayem Mancini. WBC ma historię tworzenia różnych kategorii mistrzowskich, w tym "Emeritus, Silver i Diamond". Znajomość ich tajników nie jest wymagana. WBC ma długą historię korupcji, szczególnie gdy zaangażowani są w nią Don King i Bob Arum.
WBO (World Boxing Organization): Dość nowa federacja bokserska z siedzibą w Puerto Rico. Ta młoda organizacja miała sporo "wpadek" na przestrzeni lat. Jedna z ciekawszych miała miejsce w latach 90-tych, kiedy to jeden z jej mistrzów - Ricardo Lopez powiedział, że chce dać swój tytuł ojcu jako prezent, ponieważ jest on wielkim fanem boksu. Organizacja zinterpretowała to jako publiczną rezygnację i zarządziła walkę pomiędzy dwoma innymi zawodnikami wagi półciężkiej o wakujący tytuł mistrzowski. Był też czas, kiedy nie zdano sobie sprawy, że mistrz wagi półśredniej zmarł, ale mimo wszystko miesiące po wejściu w życie pozagrobowe nadal występował w rankingu organizacji.
WBA (World Boxing Associacion): Najstarsza z głównych uznanych organizacji, jej siedziba przez cały okres istnienia znajdowała się głównie w Panamie (z wyjątkiem krótkiej relokacji do Wenezueli). Jej początki sięgają wczesnych lat 20. ubiegłego wieku, ale oficjalnie stała się WBA w 1962 roku. Niestety również za WBA ciągnie się odium korupcji. Bob Arum stwierdził w latach 80-tych, że płacił urzędnikom WBA, aby jego fighterzy byli wyżej w rankingach. WBA uznaje również tytuły, które fighterzy posiadają od innych organizacji i nazywa ich zunifikowanymi mistrzami (co oznacza, że posiadają 2 lub więcej tytułów w tej samej kategorii wagowej). Takich mistrzów nazywa się "Super-mistrzami". Super-mistrzami byli m.in. Wladimir Kliczko i mistrz wagi super piórkowej Takashi Uchiyama.
IBF (International Boxing Federation): Jedyna organizacja z siedzibą w USA spośród 4 uznanych głównych organizacji. IBF powstała, gdy Amerykaninowi Bobowi Lee nie udało się zdobyć prezydentury WBA. Lee zabrał więc "swoje zabawki" i założył własną "piaskownicę", czyli IBF. IBF mocno ucierpiała na swojej reputacji, gdy okazało się, że Lee brał łapówki za rankingi (jak widać jest to chleb powszedni federacji bokserskich, nawet tych o najdłuższej historii i renomie). Kolejny cios nastąpił niedawno, gdy przeciwnik Daiki Kamedy (Liborio Solis) nie zrobił wagi w walce o tytuł wagi super muszej. W większości przypadków, tytuły nie byłyby możliwe do zdobycia przez zawodnika z nadwagą, a w przypadku wygranej zawodnika z nadwagą, tytuł zostałby zwakowany (to znaczy nikt nie mógłby się tytułować mistrzem świata i musiałoby dojść do kolejnego pojedynku). W tym przypadku, Solis z nadwagą pokonał mistrza IBF Daiki Kamedę i podczas gdy WBA uznało ich tytułu za zwakowany, IBF utrzymało, że Kameda, pomimo przegranej, pozostanie ich mistrzem.
Jest wiele innych organizacji przyznających tytuły, ale te cztery federacje mają odpowiednie poważanie w branży i legitymizują w znaczącym stopniu twoją kandydaturę na mistrza świata w boksie zawodowym.
Czy są obecnie jacyś absolutni mistrzowie świata w boksie zawodowym?
Od czasu, gdy poszczególne zawodowe federacje zaczęły nominować swoich własnych mistrzów i ogłaszać ich mistrzami świata fani boksu byli coraz częściej zdezorientowani i zniesmaczeni faktem, że nie da się ustalić najlepszego boksera. Kiedyś było to o tyle proste, że żeby zostać najlepszym musiałeś w zdecydowany sposób pokonać gościa, który wchodził do ringu trzymając pas. Jeśli padł remis - on nadal był najlepszy. Przy dzisiejszej rozbudowanej siatce organizacji wydających tytuły jest to dużo trudniejsze, a wspomnieliśmy tylko o czterech najważniejszych federacjach, a jest ich wiele więcej, bo jest to sposób na zarabianie, całkiem sporych pieniędzy. Pojawiają się instytucje, które próbują tworzyć w miarę "obiektywny" ranking mistrzów świata, ale tak na pradwdę ten tytuł przyznają ... fani. Wkład do tego to oczywiście wyniki walk poszczególnych zawodników i posiadanie odpowiednich ilości oficjalnych tytułów, ale tytuł "lineal champion" (z braku polskiego odpowiednika użyję "czempion z rodowodem") to tytuł przyznawany przez lud (rzesze bokserskich fanów).
W chwili obecnej następujący bokserzy i bokserki są tytułowani jako "lineal champion:
Mężczyźni:
Kategoria wagowa | Czempion | Okres panowania | Poprzednik |
---|---|---|---|
Ciężka (+91 kg) | Tyson Fury (pok. Deontay Wilder) | 22 luty 2020 – teraz | Tyson Fury (pok. Wladimir Klitschko) |
Cruiser (80kg-91kg) | Mairis Briedis (pok. Yuniel Dorticos) | 26 wrzesień 2020 – teraz | Oleksandr Usyk (pok. Murat Gassiev) |
Półciężka (76kg-79kg) | Artur Beterbiev (pok. Oleksandr Gvozdyk) | 18 październik 2019 – teraz | Oleksandr Gvozdyk (pok. Adonis Stevenson) |
Superśrednia (72kg-76kg) | N/A | Zwakowany (od 16 marca 2016) | Andre Ward (def. Carl Froch) |
Średnia | N/A | Zwakowany (od 1 stycznia 2021) | Canelo Álvarez (pok. Gennady Golovkin) |
Junior średnia | N/A | Zwakowany (od 21 wrześnai 2015) | Floyd Mayweather Jr. (pok. Canelo Álvarez) |
Welterweight | N/A | Zwakowany (od 19 kwietnia 2016) | Manny Pacquiao (pok. Timothy Bradley) |
Junior welterweight | Josh Taylor (pok. José Ramírez) | 22 maj 2021 – present | Mikey Garcia (pok. Sergey Lipinets) |
Lightweight | Teófimo López (pok. Vasyl Lomachenko) | 17 październik 2020 – teraz | Terence Crawford (pok. Raymundo Beltran) |
Super piórkowa | N/A | Zwakowany (od 28 czerwca 2008) | Manny Pacquiao (pok. Juan Manuel Márquez) |
Piórkowa | N/A | Zwakowany (od 19 marca 2005) | Manny Pacquiao (pok. Marco Antonio Barrera) |
Superkogucia | Guillermo Rigondeaux (pok. Nonito Donaire) | 13 kwietnia 2013 – teraz | Nonito Donaire (pok. Toshiaki Nishioka) |
Kogucia | N/A | Zwakowany (od 29 marca 1987) | Bernardo Piñango (pok. Gaby Canizales) |
Supermusza | Juan Francisco Estrada (pok. Srisaket Sor Rungvisai) | 26 kwiecień 2019 – teraz | Srisaket Sor Rungvisai (def. Juan Francisco Estrada) |
Musza | N/A | Zwakowany (od 4 października 2016) | Román González (pok. Akira Yaegashi) |
Juniormusza | N/A | Zwakowany (od 19 września 2011) | Giovani Segura (pok. Iván Calderón) |
Słomkowa | N/A | Zwakowany (od 1 września 1999) | Ricardo López (pok. Hideyuki Ohashi) |
Kobiety:
Kategoria wagowa | Czempion | Okres panowania | Poprzedniczka |
---|---|---|---|
Ciężka | N/A | Zwakowany (od 25 stycznia 2021) | Geovana Peres (pok. Claire Hafner) |
Superśrednia | N/A | Oczekujący | N/A |
Średnia | Claressa Shields (pok. Christina Hammer) | 13 kwitnia 2019 – teraz | Pierwsza czempionka (inauguracja tytułu) |
Junior średnia | Claressa Shields (pok. Marie-Eve Dicaire) | 5 marca 2021 – teraz | Pierwsza czempionka (inauguracja tytułu) |
Półśrednia | Jessica McCaskill (pok. Cecilia Braekhus) | 13 March 2021 – present | Pierwsza czempionka (inauguracja tytułu) |
Junior półśrednia | N/A | Zwakowany (od 13 kwietnia 2021) | Jessica McCaskill (pok. Erica Farias) |
Lekka | Katie Taylor (pok. Delfine Persoon) | 1 czerwca 2019 – teraz | Pierwsza czempionka (inauguracja tytułu) |
Junior lekka | N/A | Oczekujący | N/A |
Piórkowa | N/A | Oczekujący |
N/A |
Junior pórkowa | N/A | Oczekujący |
N/A |
Kogucia | N/A | Oczekujący |
N/A |
Junior Kogucia | N/A | Oczekujący |
N/A |
Musza | N/A | Oczekujący |
N/A |
Junior musza | N/A | Oczekujący |
N/A |
Słomkowa | N/A | Oczekujący |
N/A |
Atomowa | N/A | Oczekujący |
N/A |