Dlaczego Księża Katoliccy Nie Mogą Się Żenić Ani Mieć Dzieci?

Utworzone: 2021-09-14, Aktualizacja: 2022-01-23

W 2014 roku papież Franciszek powiedział, że kościelny wymóg zachowania celibatu przez księży jest "problemem", dla którego będzie szukał rozwiązań. W sytuacji, gdy liczba księży rzymskokatolickich stale maleje, złagodzenie przestarzałej zasady zabraniającej księżom zawierania związków małżeńskich mogłoby okazać się korzystne.

Uważna lektura Biblii nie ujawniła żadnego wyraźnego nakazu, który nakazywałby księżom zachowanie celibatu. Co więcej, większość apostołów Jezusa było żonatymi mężczyznami. Dlaczego więc Kościół Katolicki jest tak surowy w utrzymywaniu dożywotniej samotności swoich księży?

Dlaczego księża katoliccy nie mogą się żenić, ani mieć dzieci? Zdjęcie przedstawia księdza katolickiego w trakcie celebracji mszy świętej (Photo by Anna Hecker on Unsplash)

Niemożliwość posiadania żony przez księdza - dyscyplina, czy dogmat?

Kościół rozróżnia w katolicyzmie to, co nazywa "praktykami" i "dogmatami". Dogmaty są niezmiennymi doktrynami, dla których wyjaśnienia lub definicje Kościół katolicki wprowadzał oszczędnie na przestrzeni wieków.

"Praktyki" natomiast to zasady ustanowione i mogą zmieniać się w czasie, a nawet różnić się w zależności od kraju. Jednym z przykładów jest powstrzymywanie się od jedzenia mięsa w piątki, które jest praktykowane w niektórych krajach katolickich (np. w Polsce), ale nie jest ściśle przestrzegane w innych. Są one rekomendowane i stosowane głównie dlatego, że są uważane za wskazówki, które mogą pomóc wzmocnić wiarę - a celibat jest uważany za dyscyplinę, a nie dogmat.

W rzeczywistości Kościół katolicki niemałe grono księży, którzy są żonaci. Około stu księży katolickich w samych Stanach Zjednoczonych jest żonatych, a niektórzy z nich mają nawet dzieci. Księża ci często nawrócili się z duchowieństwa luterańskiego lub episkopalnego i pozwolono im na zachowanie małżeństwa. Podobnie sprawa ma się również w przypadku księży pochodzących z Afryki. Głośne były sprawy księży, a nawet jednego Arcybiskupa, który ze względu na regułę celibatu opuścił kościół, ale wcześniej będąc w nim pozostawał w związku małżeńskim. Jednak dalej żonaty ksiądz w kościele katolickim to raczej wyjątek niż reguła.

Prostym wyjaśnieniem dlaczego księża nie mają żon ani dzieci, podawanym przez lata jest to, że Kościół patrzy na życie Jezusa Chrystusa jako na wskazówkę, a księża mają służyć w miejsce Jezusa. Tak jak Jezus pozostał niezamężny według Biblii, tak i kapłani pozostający w stanie wolnym i skoncentrowani na swojej posłudze mają zbliżyć się do Boga i służby Kościołowi. Niektórzy kwestionowali, czy celibat Jezusa był w ogóle prawdziwy.

Przekonanie o konieczności celibatu zostało jeszcze bardziej wzmocnione przez nauki św. Pawła, który w liście do Koryntian zalecał wstrzemięźliwość kapłanów w zakresie zawierania małżeństwa, aby służyć Panu z niepodzielną uwagą. Głosił on, że:

"Chcę, abyście byli wolni od trosk. Mężczyzna, który nie jest żonaty, martwi się o sprawy Pana - o to, jak może się Panu przypodobać. Ale żonaty mężczyzna jest zaniepokojony troskami świata - jak może zadowolić swoją żonę."

W ten sposób dochodzimy do bardziej praktycznego aspektu nie posiadania przez księży żo i dzieci: braku konfliktu sukcesyjnego.

Dzieci księży - Konflikt interesów 

Powód, dla którego księża musieli pozostać samotni, był przerażająco jasny w niektórych zachodnich parafiach. Śledztwa prowadzone przez Watykan ujawniły, że niektórzy z tych duchownych wykorzystywali zasoby parafian, aby zapewnić sobie utrzymanie potajemnych żon i nieślubnych dzieci.

Jednym z najsłynniejszych przykładów jest papież Aleksander VI, alias Rodrigo Borgia, który spłodził kilkoro nieślubnych dzieci i wykorzystywał swoją władzę i urząd, by im sprzyjać.

Jego podzielona lojalność miała katastrofalne skutki, ponieważ dał swojemu nieślubnemu synowi, Cezaremu Borgii, carte blanche na podbój Romanii pod koniec XV wieku. Nie byłoby to możliwe bez pomocy ludzi i skarbca Watykanu.

Mówiąc prościej: człowiek mający sprzeczne interesy może wybrać jeden ze szkodą dla drugiego. Ksiądz, który nie musiał pozostać w celibacie, mógł ulec pokusie wykorzystania swoich znaczących wpływów i zasięgu dla dobra swojej rodziny - i prawdopodobnie ze szkodą dla swojej trzody.

Podsumowanie 

Czy Biblia zobowiązuje księży do zachowania celibatu? Nie. Ale czy jest to ściśle zalecane i egzekwowane przez Kościół? Absolutnie.

Mimo to, jako że inne religie szczęśliwie rozkwitały i służyły żonatym mężczyznom w swoich szeregach, malejąca liczba osób składających śluby kapłańskie może dać Watykanowi do myślenia na temat tak rygorystycznego egzekwowania praktyki celibatu.

Jest wielu żonatych mężczyzn, którzy mając możliwość służenia Kościołowi Katolickiemu, z entuzjazmem złożą śluby i będą tak samo pobożni - jeśli nie bardziej - niż ich samotni bracia. Jednak tylko czas pokaże, czy Kościół kiedykolwiek zmieni swoje poglądy w tej sprawie.
Tematy:   celibat kościół katolicki księża papież religia