Dlaczego Jajka Są Jajowate?

Utworzone: 2021-08-17, Aktualizacja: 2021-10-01

Jest tylko jedna rzecz na tym świecie w kształcie jajka. Nie do końca kuliste, nie do końca owalne, trudno opisać, jak wygląda jajko. "Asymetryczny zwężający się owal"?

Ale dlaczego jaja mają ten "jajowaty" kształt? Wygląda na to, że po raz kolejny odpowiedzią na to pytanie jest ewolucja. 

Dlaczego jaja nie są "kwadratowe"?

Mówiąc "kwadratowe" mamy oczywiście na myśli kształt sześcianu lub prostopadłościanu. Na potrzeby dyskusji spróbujmy sobie wyobrazić "kwadratowe" jajka. Składanie czegoś takiego byłoby dosyć bolesne dla kury. Dodatkowo taki kształt powodowałby, że jajko byłoby dosyć słabe na środku ścian, co utrudniałoby przeżycie i wykluwanie się z nich nowych ptaków (jaja w kształcie sześcianu po prostu szybko by się tłukły).

Dlaczego jaja nie są idealnie kuliste?

Zdecydowanie lepszym kształtem niż sześcian byłaby kula - kuliste jajo byłoby idealne z perspektywy wytrzymałości konstrukcji i powinno być możliwe całkiem sprawne złożenie kulistego jaja przez kurę. Jednak z jakiegoś powodu jajo ma kształt jajowaty, a nie kulisty. 

Gdyby jaja były idealnie kuliste, zwiększało by to szanse wytoczenia się z gniazda i potłuczenia się. Wystarczy lekki spadek i kuliste jajo odturlałoby się w kierunku spadku i zakończyło przedwcześnie żywot niedoszłego kurczaka. Zamiast tego, ponieważ jaja mają zwężający się koniec, w trakcie toczenia się tworzą ścieżkę w kształcie okręgu. Taka ścieżka poruszania się utrzymuje je w bezpiecznych granicach ich gniazd. O dziwo, ptaki, które gniazdują na klifach, mają jaja w bardziej owalnym kształcie, które toczą się w ciaśniejszych kręgach. Taki kształt jaj minimalizuje szanse na wytoczenie się jaja z gniazda i spadnięcie z klifu. Natomiast ptaki, które gniazdują na ziemi, składają jaja o mniej owalnym kształcie.

dlaczego jaja mają jajowaty kształt?

Zwężający się kształt jaj pozwala im również ściślej dopasować się do gniazda i utrzymywać się nawzajem w cieple.

Dodatkowo jaja są zwężane, ponieważ asymetryczny zwężający się owal jest idealnym kształtem dla jaja, które można wypchnąć z kury. Jaja przemieszczają się przez kloakę i wyłaniają się z części ciała ptaka znajdującym się tuż pod ogonem, a ponieważ tępo zakończony koniec jaja ma większą powierzchnię kura ma ułatwione zadanie z wyciśnięciem go.


Kategoria: nauka
Tematy:   biologia jaja ptaki