Dlaczego Japończycy Żyją Długo?

Utworzone: 2022-03-30, Aktualizacja: 2022-03-30

W międzynarodowym porównaniu ostatnich statystyk umieralności w krajach G7 (grupie siedmiu najbogatszych państw na świecie) Japonia miała najdłuższą średnią oczekiwaną długość życia. Głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy były wyjątkowo niska liczba zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca i nowotworów (zwłaszcza piersi i prostaty). Średnia oczekiwana długość życia w 2016 roku dla japońskich kobiet wynosiła 87 lat, a dla mężczyzn 81 lat. Dla porównania te wartości dla Polski wynoszą odpowiednio ok. 82 lata dla kobiet i 75 lat dla mężczyzn. 

Dlaczego Japończycy żyją długo? Zdjęcie japońskich seniorów ćwiczących w miejscu publicznym

Dlaczego Japończycy żyją długo skoro jeszcze w latach 60-tych XX w. Japonia miała najkrótszą długość życia wśród krajów G7?

Jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku oczekiwana długość życia w Japonii była najkrótsza wśród krajów G7, co wynikało ze stosunkowo wysokiej umieralności z powodu chorób naczyniowo-mózgowych (zwłaszcza krwotoku śródmózgowego) oraz nowotworów, w szczególności raka żołądka. Następnie współczynniki umieralności z powodu tych chorób znacznie się obniżyły, podczas gdy i tak już niskie współczynniki umieralności z powodu choroby niedokrwiennej serca i nowotworów również się zmniejszyły, dzięki czemu japońska średnia długość życia stała się najdłuższa.

Jak tradycyjna japońska dieta oraz jej westernizacja po II WŚ wpłynęły na poprawę długości życia Japończyków?

Niski wskaźnik otyłości wśród Japończyków, a tradycyjna dieta japońska

Uważa się, że niska umieralność z powodu choroby niedokrwiennej serca i nowotworów wynika z niewielkiej częstości występowania otyłości w Japonii; niskiego spożycia czerwonego mięsa, a zwłaszcza nasyconych kwasów tłuszczowych; wysokiego spożycia ryb, a zwłaszcza wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3, pokarmów roślinnych, takich jak soja, oraz napojów niesłodzonych cukrem, takich jak zielona herbata.

Dlaczego Japończycy są długowieczni? Zdjęcie przedstawia kilka wybranych potraw kuchni japońskiej (Photo by White.Rainforest ∙ 易雨白林. on Unsplash)

Uwzględnienie w japońskiej diecie niektórych elementów diety zachodniej - dalsze wydłużenie oczekiwanej długości życia

Uważa się, że zmniejszająca się umieralność z powodu chorób naczyniowo-mózgowych odzwierciedla wzrost spożycia pokarmów zwierzęcych, mleka i produktów mlecznych, a co za tym idzie - nasyconych kwasów tłuszczowych i wapnia, oraz zmniejszenie spożycia soli, co mogło doprowadzić do obniżenia ciśnienia krwi. Dodatkowo, wprowadzenie niektórych elementów diety zachodniej poprawiło przeciętny poziom odżywienia Japończyków, co pozwoliło z kolei ograniczyć częstotliwość występowania śmiertelnego zapalenia płuc, które często jest wynikiem osłabienia organizmu wynikającego z niedożywienia.

Zmniejszenie spożycia soli i wysoko solonych pokarmów wydaje się również odpowiadać za spadek zachorowalności na raka żołądka. Typowa japońska dieta, charakteryzująca się dużą zawartością pokarmów roślinnych i ryb, a także uwzględnienie elementów diety zachodniej, obejmującej mięso, mleko i produkty mleczne, mogą być związane z długowiecznością w Japonii.

Palenie papierosów a japońska długowieczność

Zaskoczeniem będzie stosunkowo wysoki poziom ilości osób palących papierosy w Japonii. W szczególności dotyczy to mężczyzn. Przeciętnie prawie co trzeci japoński mężczyzna powyżej 15-go roku życia jest palaczem. W przypadku kobiet ten odsetek jest dużo niższy - co trzynasta kobieta powyżej 15-go roku życia pali papierosy. Mimo relatywnie wysokiego odsetka mężczyzn palących papierosy, który jest wyższy od tego w Polsce (ok. 24% polskich mężczyzn jest palaczami) Japończycy wyprzedzają Polaków oczekiwanej długości życia o 6 lat!

Podsumowanie

Japończycy mają wyjątkowo niską umieralność z powodu choroby niedokrwiennej serca i nowotworów (zwłaszcza piersi i prostaty), a stosunkowo wysoką z powodu chorób naczyniowo-mózgowych i zakażeń układu oddechowego.

Najdłuższa na świecie średnia długość życia w Japonii wynika ze znacznego spadku umieralności z powodu chorób zakaźnych, chorób naczyniowo-mózgowych i zapalenia płuc, która w przeszłości była wysoka, przy jednoczesnym utrzymaniu niskiego poziomu umieralności z powodu nowotworów i choroby niedokrwiennej serca.

Niska otyłość, niskie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i wysokie spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 pochodzenia morskiego, pokarmów roślinnych, takich jak soja, oraz napojów niesłodzonych cukrem, takich jak zielona herbata, mogą przyczyniać się do niskiej umieralności z powodu nowotworów i choroby niedokrwiennej serca. W przeszłości wskaźniki umieralności z powodu chorób naczyniowo-mózgowych i raka żołądka były bardzo wysokie, prawdopodobnie z powodu stosunkowo wysokiego spożycia soli i niskiego spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych i wapnia.

Typowa dieta japońska, charakteryzująca się dużą zawartością pokarmów roślinnych i ryb, a także skromniejsza dieta zachodnia, obejmująca mięso, mleko i produkty mleczne, mogą być związane z długowiecznością w Japonii.

[1]Artykuł z NATURE.COM z 2021 roku: Why has Japan become the world’s most long-lived country: insights from a food and nutrition perspective

Kategoria: nauka
Tematy:   biologia choroby japonia żywienie